A ciencia é unha forma de coñecemento. O que os científicos fan cando
elaboran ciencia é unha actividade que consiste en producir, usar e
modificar
modelos que describen e explican a
realidade para tratar de resolcer problemas, de comprender e explicar os fenómenos que observamos.
O
coñecemento científico é racional, en primeiro lugar polo seu carácter
sistemático e en segundo lugar porque as súas teorías ou modelos han de
ser xustificadas. Isto quere dicir que ademais de seren coherentes entre
si, teñen que poder superar con éxito duras probas de contrastación ou
comprobación para seren aceptadas.
Por estar xustificado mediante
duras probas de contrastación, o coñecemento científico preséntase como
obxectivo, é dicir, coa pretensión de representar de forma adecuada o
mundo natural ou social.
O coñecemento científico é un
coñecemento perfectible, revisable, autocorrectivo e autocrítico. Dentro
das finalidades que se propón, é a mellor forma de coñecemento que nun
momento dado se posúe.
Falamos de ciencia, pero en realidade non
existe unha soa ciencia senón varias: En primeiro lugar hai unha
diferenza entre as ciencias formais e as ciencias experimentais. As
formais (matemáticas e lóxica) non tratan de feitos, non nos din nada
sobre o mundo real. Tratan de signos baleiros de contido semántico e das
súas relacións sintácticas ou operacións entre eles. O método propio
destas ciencias é o método axiomático-deductivo. A garantía de verdade
das súas afirmacións e xustificación racional depende da coherencia
formal, e non precisan, polo mesmo, de contrastación empírica.
As
ciencias experimentais, en cambio, á parte de ter que cumprir os
requisitos formais de coherencia, por trataren de representar a
realidade natural ou social-humana, rpecisan -como condición necesaria
para a súa xustificación racional- da comprobación empírica, é dicir, da
contrastación das súas afirmacións cos feitos, é dicir, de
contrastación empírica.
E dentro das ciencias experimentais ou
empíricas tamén se fai a distinción entre as ciencias naturais, que
teñen por obxecto os fenómenos naturais, e as ciencias sociais ou
humanas, o obxecto das cales son os seres humanos e os seus produtos
culturais.